Soyuz 13

**Soyuz 13**
Görev istatistikleri
Görev adı:	Soyuz 13
Çağrı kodu:	Кавказ (Kavkaz - "Kafkas")
Mürettebat sayısı:	2
Fırlatma:	18 Aralık 1973 11:55:00 UTC Baykonur LC1, SSCB
Dönüş:	26 Aralık 1973 08:50:35 UTC Karaganda'nın 200 km GB'sı
Süre:	7 gün, 20 sa., 55 dk., 35 sn.
Yörünge sayısı:	127
Periyot:	91 dk.
Enöte:	247 km
Enberi:	188 km
Eğiklik	51,6°
Ağırlık:	6.560 kg

Soyuz 13 ilk defa Soyuz 12 ile denenen yeni tasarım Soyuz uzayaracının ikinci deneme uçuşu. Soyuz 13 aracı, Orion 2 Uzay Gözlemevi'ni de taşıyordu. Orion 1 Uzay Gözlemevi, Salyut 1 uzay istasyonunda kuruluydu. Mürettebattan Piyotr Klimuk, uzaya giden ilk Beyaz Rus kökenli kozmonottu.

Orion 2 Uzay Gözlemevi

Orion 2 Gözlemevi Grigor Gurzadyan tarafından tasarlanmıştı ve mürettebattan Valentin Lebedev tarafından kullanılıyordu. 13. kadire kadar solgun binlerce yıldızın morötesi spektogramı çekildi. Tarihte ilk kez bir Gezegenimsi bulutsunun, Arabacı takımyıldızındaki IC 2149'un Dünya yörüngesinden spektogramı çekildi. Spektogram, bulutsuda aluminyum ve titanyum elementleri olduğunu gösteriyordu, daha önce o tür gök cisimlerinde bu elementlerin bulunduğu bilinmiyordu. Yine aynı gezegenimsi bulutsuda iki foton püskürmesi ve Arabacı takımyıldızında önemli bir yıldız kümesi bulundu. Dünya yüzeyinin de bölgesel spektogramları çekildi.

Orion 2 Gözlemevi'nde kızılötesi spektogramları çekmekte kullanılan aynalı teleskop; 1.000 mm odak uzaklığına, 240 mm. açıklığa sahipti, kuartz bir prizma objektifi vardı. Teleskop nedeniyle Soyuz'un yörünge modülü özel olarak değiştirilmişti. Soyuz 13, 7K-T/AF olarak adlandırılan bu modelin tek uçuşudur.

Uçuş

Soyuz 11 kazasından sonra Soyuz uzayaracı güvenliği artırılmış şekilde yeniden tasarlanmıştı. Soyuz 13, yeni modelin ikinci deneme uçuşuydu. Kozmonotlar, aracın tüm sistemlerinin gayet iyi çalıştığını tespit ettiler.

Gözlemevinde yapılan gözlemler ve uzayaracının testi, görev süresinin büyük kısmını kapsadı.

Dönüşte Soyuz 13 kapsülü Karaganda'nın 200 km Güneybatısında bir kar fırtınasının içine indi.

Mürettebat

Valentin Lebedev (1. uçuşu)
Piyotr Klimuk (1. uçuşu)

Soyuz programı

Ana konular

Soyuz roketi
Soyuz (uzay aracı)
Baykonur Uzay Üssü
- Site 1/5
- Site 31/6
Soyuz durdurma modları

Geçmiş görevler
(uzay aracı türüne göre)

Soyuz 7K-OK (1966–1970)	Kosmos 133† Soyuz 7K-OK No.1† (mürettebatsız) Kosmos 140 Soyuz 1† Kosmos 186 188 212 213 238 Soyuz 2 (mürettebatsız) 3 4 5 6 7 8 9
Soyuz 7K-L1 (1967–1970) (Zond ay programı)	Kosmos 146 154† Zond 1967A† 1967B† Zond 4 1968A† 1968B† 5 6 1969A† Zond-M 1† M 2† Zond 7 8 9 10
Soyuz 7K-L1E (1969–1970)	Soyuz 7K-L1E No.1† Kosmos 382
Soyuz 7K-LOK (1971–1972)	Soyuz 7K-LOK No.1† No.2†
Soyuz 7K-OKS (1971)	Soyuz 10† 11†
Soyuz 7K-T (1972–1981)	Kosmos 496 573 Soyuz 12 Kosmos 613 Soyuz 13 Kosmos 656 Soyuz 14 15† 17 18a† 18 20 (mürettebatsız) 21 23† 24 25† 26 27 28 29 30 31 32 (mürettebatsız iniş) 33† 34 (mürettebatsız fırlatış) 35 36 37 38 39 40
Soyuz 7K-TM (1974–1976)	Kosmos 638 672 Soyuz 16 19 (Apollo-Soyuz) 22
Soyuz 7K-S (1974–1976)	Kosmos 670 772† 869†
Soyuz-T (1978–1986)	Kosmos 1001† 1074 Soyuz T-1 (mürettebatsız) T-2 T-3 T-4 T-5 T-6 T-7 T-8† T-9 T-10a† T-10 T-11 T-12 T-13 T-14 T-15
Soyuz-TM (1986–2002)	Soyuz TM-1 (mürettebatsız) TM-2 TM-3 TM-4 TM-5 TM-6 TM-7 TM-8 TM-9 TM-10 TM-11 TM-12 TM-13 TM-14 TM-15 TM-16 TM-17 TM-18 TM-19 TM-20 TM-21 TM-22 TM-23 TM-24 TM-25 TM-26 TM-27 TM-28 TM-29 TM-30 TM-31 TM-32 TM-33 TM-34
Soyuz-TMA (2002–2012)	Soyuz TMA-1 TMA-2 TMA-3 TMA-4 TMA-5 TMA-6 TMA-7 TMA-8 TMA-9 TMA-10 TMA-11 TMA-12 TMA-13 TMA-14 TMA-15 TMA-16 TMA-17 TMA-18 TMA-19 TMA-20 TMA-21 TMA-22
Soyuz-TMA-M (2010–2016)	Soyuz TMA-01M TMA-02M TMA-03M TMA-04M TMA-05M TMA-06M TMA-07M TMA-08M TMA-09M TMA-10M TMA-11M TMA-12M TMA-13M TMA-14M TMA-15M TMA-16M TMA-17M TMA-18M TMA-19M TMA-20M
Soyuz MS (2016–günümüz)	Soyuz MS-01 MS-02 MS-03 MS-04 MS-05 MS-06 MS-07 MS-08 MS-09 MS-10† MS-11 MS-12 MS-13 MS-14 (mürettebatsız test uçuşu) MS-15 MS-16 MS-17 MS-18 MS-19 MS-20 MS-21

Mevcut görevler

Soyuz MS-22

Gelecekteki görevler

2023
- Soyuz MS-23
- MS-24

Mürettebatsız görevler Soyuz yerine Kosmos olarak belirlenmiştir; istisnalar "(mürettebatsız)" olarak belirtilir.
† işareti başarısız görevleri belirtir. İtalik, iptal edilen görevleri belirtir.