Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1804 roku

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1804 roku
Państwo

 Stany Zjednoczone

Rodzaj

wybory prezydenckie

Data przeprowadzenia

2 – 9 listopada 1804 (głosowanie powszechne)

Podstawa prawna

Konstytucja Stanów Zjednoczonych

Głosowanie
Wyniki wyborów prezydenckich (% głosów elektorskich):
Jefferson
92%
Pinckney
8%
Wyniki wyborów wiceprezydenckich (% głosów elektorskich):
Clinton
92%
King
8%
Frekwencja:
3,2%
poprzednie:
1800 		następne:
1808
Mapa wyborcza Stanów Zjednoczonych w 1804 roku. Liczba na mapie określa liczbę przedstawicieli stanu w Kolegium Elektorów

Wybory prezydenckie w Stanach Zjednoczonych w 1804 roku – piąte wybory prezydenckie w historii Stanów Zjednoczonych i pierwsze po uchwaleniu 12. poprawki do Konstytucji Stanów Zjednoczonych, która zmodyfikowała ordynację wyborczą na obowiązującą obecnie. Na prezydenta ponownie wybrano Thomasa Jeffersona, a na wiceprezydenta George‘a Clintona.

Kampania wyborcza

Wybory prezydenckie w 1804 roku po raz pierwszy rządziły się prawem różniącym od poprzednich wyborów. Aby uniknąć doświadczeń z wyborów w 1796 i 1800 roku, Kongres wprowadził XII poprawkę do Konstytucji, która weszła w życie w 1804[1]. Poprawka wprowadza nowy system wyboru prezydenta i wiceprezydenta przez Kolegium Elektorów (m.in. wymusza dwa osobne głosowania)[2]. Działania Jeffersona w pierwszej kadencji prezydenckiej, jak choćby zakup Luizjany, unieważnienie decyzji podjętych przez rządy federalistów spowodowały wzrost jego popularności[3]. Z tego powodu został nominowany przez Partię Demokratyczno-Republikańską do ubiegania się o reelekcję[4]. Kandydatem na wiceprezydenta został gubernator Nowego Jorku George Clinton[1]. Sytuacja w obozie Partii Federalistycznej była znacznie gorsza niż u republikanów – po śmierci ich lidera, Alexandra Hamiltona, który zginął w pojedynku z Aaronem Burrem, stronnictwo wystawiło kandydaturę Charlesa Pinckneya i Rufusa Kinga[4]. Jednak popularność Jeffersona była tak duża, że kampania propagandowa była niepotrzebna[4].

Kandydaci

Demokratyczni Republikanie

  • Thomas Jefferson
    Thomas Jefferson
  • George Clinton
    George Clinton

Federaliści

  • Charles Cotesworth Pinckney
    Charles Cotesworth Pinckney
  • Rufus King
    Rufus King

Przebieg głosowania

Głosowanie powszechne odbyło się w dniach 2 – 9 listopada 1804 i wzięło w nim udział 143 tys. osób[5]. Jefferson uzyskał ok. 72,8% poparcia, wobec 27,2% Pinckneya[5]. W głosowaniu Kolegium Elektorów (zatwierdzonym 13 lutego 1805[6]) Thomas Jefferson zdobył 162 głosy, przy 89 wymaganych do zwycięstwa[7]. Jego kontrkandydat, Charles Pinckney zdobył 14 głosów. W głosowaniu na wiceprezydenta George Clinton pokonał Rufusa Kinga identycznym stosunkiem głosów[8]. Duet Jefferson-Clinton odniósł znaczne zwycięstwo, pokonując swoich rywali we wszystkich stanach, z wyjątkiem Delaware i Connecticut[3].

Stan \ Kandydat na prezydenta Thomas Jefferson Charles Cotesworth Pinckney Razem
Connecticut - 9 9
Delaware - 3 3
Georgia 6 - 6
Karolina Południowa 10 - 10
Karolina Północna 14 - 14
Kentucky 8 - 8
Maryland 9 2 11
Massachusetts 19 - 19
New Hampshire 7 - 7
New Jersey 8 - 8
Nowy Jork 19 - 19
Ohio 3 - 3
Pensylwania 20 - 20
Rhode Island 4 - 4
Tennessee 5 - 5
Vermont 6 - 6
Wirginia 24 - 24
Łącznie 162 14 176
Stan \ Kandydat na wiceprezydenta George Clinton Rufus King Razem
Connecticut - 9 9
Delaware - 3 3
Georgia 6 - 6
Karolina Południowa 10 - 10
Karolina Północna 14 - 14
Kentucky 8 - 8
Maryland 9 2 11
Massachusetts 19 - 19
New Hampshire 7 - 7
New Jersey 8 - 8
Nowy Jork 19 - 19
Ohio 3 - 3
Pensylwania 20 - 20
Rhode Island 4 - 4
Tennessee 5 - 5
Vermont 6 - 6
Wirginia 24 - 24
Łącznie 162 14 176

Przypisy

  1. ↑ a b L. Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. s. 94.
  2. ↑ M. Jones: Historia USA. s. 105.
  3. ↑ a b M. Jones: Historia USA. s. 113.
  4. ↑ a b c A. Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. s. 105.
  5. ↑ a b US President – National Vote. Our Campaign. [dostęp 2017-05-04]. (ang.).
  6. ↑ Presidential Election of 1804. Biblioteka Kongresu. [dostęp 2017-05-04]. (ang.).
  7. ↑ Electoral College Box – 1804. NARA. [dostęp 2017-05-04]. (ang.).
  8. ↑ 1804 election. NARA. [dostęp 2017-05-04]. (ang.).

Bibliografia

  • Maldwyn Jones: Historia USA. Gdynia: Latarnia, 2016. ISBN 978-83-65387-02-8. (pol.).
  • Andrzej Bartnicki: Historia Stanów Zjednoczonych Ameryki. T. 2. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1995. ISBN 83-01-11894-6. (pol.).
  • Longin Pastusiak: Prezydenci Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej. Warszawa: Iskry, 1999. ISBN 83-207-1558-X. (pol.).
  • Britannica: event/United-States-presidential-election-of-1804