Witold Dederko

Witold Dederko

Witold Dederko (1948)
Data i miejsce urodzenia	26 marca 1906 Siedlce
Data i miejsce śmierci	10 września 1988 Warszawa
Zawód	fotoreporter, pedagog, aktor
Odznaczenia
Multimedia w Wikimedia Commons
Cytaty w Wikicytatach

Witold Dederko herbu Dederkało (ur. 26 marca 1906^[1] w Siedlcach, zm. 10 września 1988 w Warszawie) – polski fotoreporter, pedagog i aktor filmowy.

Życiorys

Urodził się w rodzinie Dederków herbu własnego, jako syn Mariana^[2], artysty fotografika, który opracował technikę fotonitu, i Janiny Rozalii z Sakowiczów, pierwszej przewodniczącej Koła Polek w Białymstoku (1918–1919)^[3]. Był wnukiem Sotera Dederki (1842–1900), powstańca styczniowego i zesłańca^[4]. W latach 20. XX wieku związany z Polskim Towarzystwem Miłośników Fotografii^[5]. Pracował w rodzinnym studio, od 1929 na stanowisku kierownika reportażu w Polskiej Agencji Telegraficznej. Od 1931 był członkiem Fotoklubu Polskiego^[6], w latach 1938–1939 członkiem Fotoklubu Warszawskiego^[7]. Od 1935 był kierownikiem laboratorium i przedstawicielem firmy Kodak w Warszawie^[8]. Pracował również na wydziale fotografii lotniczej w Wyższej Szkole Lotniczej. Założył Grupę Zieloni, Grupę Przedszkole i Eksperymentalny Ośrodek Szkoleniowy Fotografii Artystycznej EOS^[9].

Po II wojnie światowej poświęcił się pracy artystycznej oraz dydaktycznej jako wykładowca fotografii w warszawskim Technikum Fotograficznym, Państwowej Wyższej Szkole Filmowej i Państwowej Wyższej Szkole Filmowej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Prowadził rubrykę Gawędy o kompozycji na łamach miesięcznika „Fotografia”. Autor 12 książek z dziedzin fotografii.

Od 1947 był członkiem założycielem ZPAF^[8], od 1956 członkiem Zarządu Polskiego Towarzystwa Fotograficznego^[7].

Zmarł w Warszawie, pochowany na cmentarzu Wojskowym na Powązkach (kwatera A17-7-7)^[10].

Jego syn Szymon Dederko (ur. 1958) jest fotografikiem^[11].

Twórczość

• Łopatą do głowy czyli Rozmowy Tadeusza Pstrykowicza z jego wujem profesorem Panchrockim – 1958.
• Elementy kompozycji fotograficznej – 1960 (w roku 2017 uaktualniona wersja pod tytułem O kompozycji w fotografii – ISBN 978-83-924694-6-9).
• Oświetlenie w fotografii – 1963, 1970, 1972 (uaktualniona wersja ukazała się pod tytułem Światło i cień w fotografii w latach 2006, 2008 i 2017)^[12][13].
• O fotografowaniu prawie wszystko: poradnik instruktora (wydawnictwo dwutomowe; wspólnie z Andrzejem Pytlińskim) – 1968, 1970^[14].
• Fotografowanie architektury – 1971 (uaktualniona wersja ukazała się jako część I książki pod tytułem O fotografowaniu architektury. Część II napisał Cezary Dybowski. ISBN 978-83-924694-8-3).
• Guma warszawska: chromianowa technika fotograficzna – 1983.
• Warsztat techniczny artysty fotografa – 1985.
• Sztuka fotografowania – 1986, 2009.
• Przedmiot rzeczywisty i jego obraz – 1989, 2007.

Witold Dederko jest autorem książki Jak fotografować Druhem: poradnik dla najmłodszych fotoamatorów^[14], która jest instrukcją posługiwania się tym aparatem oraz podaje ogólną wiedzę fotograficzną.

W roku 2006 Polskie Wydawnictwo Fotograficzne wydało uaktualnioną wersję Oświetlenia w fotografii pod tytułem Światło i cień w fotografii. W roku 2007 to samo wydawnictwo wydało Przedmiot rzeczywisty i jego obraz, a w roku 2009 – uzupełnioną o fotografie autorstwa Witolda Dederki – Sztukę fotografowania^[14]. W roku 2017 nakładem tegoż wydawnictwa ukazała się nowa wersja Elementów... pod tytułem O kompozycji w fotografii (ISBN 978-83-924694-6-9) oraz kolejna edycja książki Światło i cień w fotografii (ISBN 978-83-924694-7-6). Kolejną pozycją wydaną przez PWF jest O fotografowaniu architektury (ISBN 978-83-924694-8-3), gdzie oryginalny tekst Dederki stanowi część I, natomiast część II zawierającą dodatkowo aktualną wiedzę na ten temat napisał Cezary Dybowski.

Jako aktor niezawodowy grywał role epizodyczne i drugoplanowe^[15].

Wybrana filmografia

• 1966: Ktokolwiek wie... jako „Inspektor”
• 1967: Skok jako Zientara
• 1967: Ślepy tor jako pasażer, grajek
• 1968: Przekładaniec jako handlarz narządami pod szpitalem
• 1968: Wniebowstąpienie jako mężczyzna słuchający obwieszczenia o rozstrzelaniu Polaków
• 1968: Wszystko na sprzedaż jako taksówkarz
• 1969: Polowanie na muchy jako sąsiad odlewający od Włodków mleko
• 1970: Abel, twój brat jako pan Jonasz
• 1970: Album polski jako mężczyzna w mieszkaniu Marii
• 1970: Doktor Ewa (serial tv) jako staruszek (odc. 8)
• 1970: Kaszëbë jako Biżewski
• 1970: Książę sezonu jako robotnik
• 1970: Wakacje z duchami (serial tv) jako przewodnik Miziak (odc. 1, 2, 3, 7)
• 1971: Na przełaj jako mężczyzna wyciągany przez strażaków z rudery
• 1971: Obcy w lesie jako chłop przed sklepem
• 1971: Przez dziewięć mostów jako sąsiad
• 1971: Złote Koło jako Konrad Zagórski, pacjent chory psychicznie
• 1972: Perła w koronie
• 1973: Chłopi
• 1973: Czarne chmury (serial tv) jako więzień pruski
• 1974: Ile jest życia (serial tv) jako staruszek, gospodarz Anny w Międzylesiu (odc. 5)
• 1974: Koniec wakacji jako staruszek na karuzeli
• 1974: Wiosna panie sierżancie jako Ignacy Tumanek, śpiewak ludowy
• 1974: Ziemia obiecana jako stary farbiarz
• 1975: Doktor Judym jako obłąkana kobieta
• 1975: Jarosław Dąbrowski
• 1975: Noce i dnie jako chłop w Serbinowie
• 1975: Ziemia obiecana (serial tv) jako stary farbiarz (odc. 1)
• 1976: Ostatnie takie trio jako starzec z kosą
• 1976: Szaleństwo Majki Skowron (serial tv) jako kioskarz (odc. 6)
• 1978: Koty to dranie jako mężczyzna na bazarze
• 1978: Rodzina Leśniewskich (serial tv) jako sąsiad Leśniewskich (odc. 1, 2)
• 1978: Zielona miłość (serial tv) jako „Dziadek”, pacjent w szpitalu
• 1979: Aria dla atlety jako starzec na ulicy
• 1979: Lekcja martwego języka jako pop
• 1982: Krzyk jako pensjonariusz
• 1982: Niech cię odleci mara jako Lubis
• 1982: Przygrywka (serial tv) jako staruszek (odc. 1, 2, 4, 5)
• 1987: Jedenaste przykazanie jako malarz w kościele
• 1987: Sonata marymoncka jako starzec
• 1988: Gdzieśkolwiek jest, jeśliś jest... (Wherever You Are...) jako żebrak przed kościołem

Źródło:^[15]

Ordery i odznaczenia

• Srebrny Krzyż Zasługi (11 lipca 1955)^[16]
• Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)^[17]

Przypisy

Linki zewnętrzne

• Witold Dederko w bazie IMDb (ang.)
• Witold Dederko w bazie Filmweb
• Witold Dederko na zdjęciach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”