Wanda Herse

Wanda Herse
Data i miejsce urodzenia

8 czerwca 1885
Warszawa

Data i miejsce śmierci

23 lipca 1954
Życzyn

Miejsce spoczynku

Cmentarz ewangelicko-augsburski w Warszawie

Odznaczenia
Krzyż Niepodległości

Wanda Herse (ur. 8 czerwca 1885 w Warszawie, zm. 23 lipca 1954 w Życzynie) – polska taterniczka, fotografka, działaczka niepodległościowa, gospodarcza i społeczna.

Życiorys

Komitet warszawski wystawy pracy kobiety polskiej w Pradze, 1912. Stoją od lewej: Eugenia Waśniewska, Wanda Stokowska, Wanda Herse, Zofia Tabęcka. Siedzą od lewej: Justyna Budzińska-Tylicka, Helena Zaborowska, Zofia Stankiewicz, Paulina Dickstein, Maria Papieska.

Urodziła się w rodzinie Adama (1850–1915), kupca, i Joanny z Temlerów (1860–1943)[1]. Była siostrą Wincentego (1894–1923) i kuzynką Bogusława Władysława Hersego. Po studiach handlowych kierowała domem mody Bogusław Herse w Warszawie. Projektowała również kostiumy teatralne. Od 1915 była dyrektorem zarządzającym Towarzystwa Akcyjnego „Urania”.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej[2] zorganizowała i kierowała pociągiem sanitarnym.

Odegrała ważną rolę w działalności społecznej w Warszawie. Od 1922 r. była prezeską Warszawskiego Stowarzyszenia Spożywców. Została współzałożycielką Warszawskiego Klubu Wioślarek w 1912 r[2].

Zmarła w 1954. Została pochowana na cmentarzu Ewangelicko-Augsburskim w Warszawie (aleja 54, grób 52)[3].

Taternictwo

Wanda Herse od młodych lat chodziła dużo po Tatrach z rodzeństwem, często pod opieką przewodnika Klimka Bachledy. Została jedną z najwybitniejszych taterniczek swoich czasów. W 1902 dokonała pierwszego kobiecego wejścia na Mnicha (z Klimkiem Bachledą). W 1910 została członkiem Sekcji Turystycznej Towarzystwa Tatrzańskiego. W grudniu tego roku została też współzałożycielką Sekcji Miłośników Gór Polskiego Towarzystwa Krajoznawczego i jej pierwszą przewodniczącą (1910-12).

Fotografia

Zajmowała się również fotografią, w tym górską i pejzażową. Zaczęła fotografować w wieku 10 lat. 30 kwietnia 1904 została przyjęta do Towarzystwa Fotograficznego Warszawskiego, później została jego sekretarzem. Jej zdjęcia publikował „Fotograf Warszawski” w marcu 1906 r. („Studium chmur w Tatrach” oraz „Zbocze Szatana”). Wykonywała również zdjęcia łabędzi dla malarki i graficzki Zofii Stankiewicz.

Ordery i odznaczenia

Przypisy

  1. ↑ a b Kartoteka personalno-odznaczeniowa. WBH. [dostęp 2021-10-10]..
  2. ↑ a b Warszawski Klub Wioślarek : 1912-1928, polona.pl, 16 września 1928 [dostęp 2020-01-16] .
  3. ↑ śp. WANDA FELICJA HERSE
  4. ↑ M.P. z 1937 r. nr 93, poz. 128.

Bibliografia

  • ZofiaZ. Radwańska-Paryska ZofiaZ., Witold HenrykW.H. Paryski Witold HenrykW.H., Wielka encyklopedia tatrzańska, Poronin: Wyd. Górskie, 2004, ISBN 83-7104-009-1 .
  • Herse Wanda (1885–1954) [online], Wirtualne Muzeum Konstancina [dostęp 2020-01-16] .
  • JanJ. Sunderland JanJ., Zarys dziejów fotografii tatrzańskiej w Polsce od początków do I Wojny Światowej, 1953 .
  • StanisławS. Łoza StanisławS., Czy wiesz kto to jest?, Warszawa 1938 .
  • VIAF: 116151776773918011388
  • PLWABN: 9810571752605606