Umbellularia californica

Umbellularia californica

Systematyka^[1]^[2]

Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

Nadgromada

Gromada

Podgromada

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

magnoliopodobne

Rząd

wawrzynowce

Rodzina

wawrzynowate

Rodzaj

Umbellularia

Gatunek

Umbellularia californica

Nazwa systematyczna

Umbellularia californica (Hook. & Arn.) Nutt.
N. Amer. Sylv. 1: 87 (1842)^[3]

Synonimy

Drimophyllum pauciflorum Nutt.
Litsea californica (Hook. & Arn.) Benth. & Hook.f. ex B.D.Jacks.
Oreodaphne californica Nees
Oreodaphne regalis Regel
Persea causticans Pasq.
Tetranthera californica Hook. & Arn.
Tetranthera causticans (Pasq.) Pasq.
Umbellularia californica var. fresnensis Eastw.
Umbellularia californica f. pendula Rehder^[3]

Kategoria zagrożenia (CKGZ)^[4]

najmniejszej troski

Zasięg

Systematyka w Wikispecies

Multimedia w Wikimedia Commons

Umbellularia californica – gatunek drzew i krzewów z rodziny wawrzynowatych (Lauraceae). Należy do monotypowego rodzaju Umbellularia. Występuje wzdłuż zachodnich wybrzeży Ameryki Północnej od południowego Oregonu po Kalifornię Dolną^[5]^[3]. Rośnie w różnych siedliskach, zwykle w dolinach i wąwozach sięgając do rzędnej 1500 m n.p.m.^[5]^[6] Kwitnienie trwa od jesieni do wiosny^[5].

Dostarcza cenionego drewna określanego mianem „myrtlewood” i „pepperwood”, wykorzystywanego nawet w jubilerstwie. Wyrabiano z niego także monety używane w Oregonie^[7]. Gatunek wykorzystywany jest także jako leczniczy, m.in. jako środek dezynfekujący. Wąchanie skruszonych liści wywoływać ma kichanie oraz ból głowy^[7]. Ból głowy powodować ma nawet dłuższe przebywanie pod drzewem tego gatunku^[5].

Morfologia

Pokrój: Krzewy lub drzewa osiągające do 45 m wysokości^[5]^[6]. Kora na pniu jest cienka, brązowa^[8]. Pędy są gładkie, walcowate, czasem, zwłaszcza młode drobno, przylegająco owłosione^[6].
Liście: Zimozielone, skórzaste^[8], skrętoległe, aromatyczne, przy czym zapach określany jest raczej jako nieprzyjemny. Blaszka żółtozielona^[5], przeświecająco gruczołkowana^[8], wąsko eliptyczna, z obu końców zaostrzona, osiąga do 10 cm długości i 3 cm szerokości^[6], jest pierzasto użyłkowana^[5].
Kwiaty: Drobne (osiągają do 16 mm średnicy), obupłciowe, zebrane po 5–10 w baldaszki^[5]. Kwiatostany przed rozwinięciem są osłonięte przysadkami. Szypułki w obrębie kwiatostanu są omszone^[6]. Okwiat składa się z 6 listków, ma barwę żółtawą. Pręciki są krótkie i jest ich zwykle 9^[5]. Zalążnia jest górna, jajowata^[8].
Owoce: Zielone do ciemnofioletowych po wyschnięciu, kulistawo-jajowate, podobne do jagód, o średnicy do 2 cm, z kubeczkowato rozszerzonym w czasie owocowania dnem kwiatowym u nasady^[5]^[6].

Pień
Liście
Kwiaty
Owoce

Systematyka

Pozycja systematyczna

Gatunek należy do monotypowego rodzaju Umbellularia (C. G. D. Nees) Nuttall, N. Amer. Sylva 1: 87. Jul-Dec 1842^[9]. Jest on jednym z około 50 rodzajów zaliczanych do rodziny wawrzynowatych (Lauraceae), wchodzącej w skład rzędu wawrzynowców (Laurales)^[2]. W obrębie rodziny uznawany jest za blisko spokrewniony z rodzajem Litsea^[5].

Przypisy

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-04-11] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-04-11] (ang.).
↑ ^a ^b ^c Umbellularia californica (Hook. & Arn.) Nutt.. [w:] Plants of the World online [on-line]. Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2021-04-11].
↑ Umbellularia californica, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. I. Trees and shrubs. London: Macmillan, 1988, s. 66. ISBN 0-333-73003-8.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Umbellularia californica. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-11].
↑ ^a ^b David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 952, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ ^a ^b ^c ^d Umbellularia (Nees) Nuttall. [w:] Flora of North America [on-line]. eFloras.org. [dostęp 2021-04-11].
↑ Umbellularia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2021-04-11].