Pomnik poległych górników KWK „Wujek”
![]() Krzyż upamiętniający ofiary pacyfikacji KWK „Wujek” (2018) | |||
Państwo |
| ||
---|---|---|---|
Województwo | |||
Miejscowość | Katowice | ||
Miejsce | pl. NSZZ Solidarność | ||
Projektant | Alina Borowczak-Grzybowska, Andrzej Grzybowski | ||
Data budowy | 23 czerwca 1991 | ||
Data odsłonięcia | 15 grudnia 1991 | ||
Położenie na mapie Katowic ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
Położenie na mapie województwa śląskiego ![]() | |||
![]() | |||
|
Pomnik poległych górników KWK „Wujek” (właśc. Pomnik ku czci górników kopalni „Wujek” poległych 16 grudnia 1981 roku[1]) – pomnik na placu NSZZ Solidarność[2], przed głównym budynkiem kopalni „Wujek”, przy ul. Wincentego Pola[3] w katowickim Brynowie[4].
Historia
Po zakończeniu pacyfikacji 16 grudnia 1981, w tym samym dniu, przy murze kopalni ustawiono pierwszy krzyż[5]. Usunięto go 26 stycznia 1982[5]. Miejsce to stało się terenem organizacji obchodów rocznicowych pacyfikacji KWK „Wujek”[5]. W 1987 Kazimierz Świtoń utworzył Społeczny Komitet Budowy Pomnika Górników Kopalni „Wujek”[6]. Komitet 28 marca 1988 złożył wniosek o swoją rejestrację[6]. Władze go odrzuciły[6]. 7 października 1989 zarejestrowano Społeczny Komitet Budowy Pomnika Ku Czci Górników Kopalni Węgla Kamiennego Wujek w Katowicach Poległych 16.12.1981, a 28 stycznia 1990 odbyło się jego pierwsze walne posiedzenie[7]. Konkurs na projekt monumentu rozstrzygnięto 15 listopada 1990, a budowę rozpoczęto 23 czerwca 1991[7]. Ostatecznie Pomnik Ku Czi Poległych Górników odsłonięto 15 grudnia 1991, w dzień przed dziesiątą rocznicą tzw. „strzałów na Wujku”[8]. Dokonał go ówczesny prezydent Polski Lech Wałęsa. Monument poświęcił ówczesny nuncjusz apostolski[1] abp Józef Kowalczyk[9].
Monument
Pomnik projektu Aliny Borowczak-Grzybowskiej i Andrzeja Grzybowskiego[1][10] składa się z 33-metrowej[8] wysokości krzyża. Obok głównego krzyża, po prawej stronie, w cokole, zostały umieszczone urny z ziemią z grobów dziewięciu górników − ofiar pacyfikacji, umieszczone w dziewięciu krzyżach[9].
Obiekt znajduje się w ewidencji miejsc pamięci województwa śląskiego[3]. Po lewej stronie, na murze kopalnianym, znajduje się kilkanaście pamiątkowych tablic[3][4].
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0b/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_%282%29.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_%282%29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/50/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_10.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_10.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e8/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_43.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_43.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/1/1b/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_29.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_29.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/4/4b/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_5.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_5.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0d/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_7.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_7.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ae/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_12.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_12.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9a/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_15.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_15.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/a/ac/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_17.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_17.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/67/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_18.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_18.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/0/0c/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_20.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_20.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/9b/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_23.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_23.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3d/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_25.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_25.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/59/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_27.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_27.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_28.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_28.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/6/65/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_31.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_31.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/9/97/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_33.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_33.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/5/5a/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_34.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_34.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/3f/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_37.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_37.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/3/31/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_39.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_39.jpg)
![](http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/thumb/e/e6/Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_42.jpg/300px-Katowice_pomnik_g%C3%B3rnik%C3%B3w_kopalni_Wujek_42.jpg)
Zobacz też
- Śląskie Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach
- Architektura Katowic
- Historia Katowic
Przypisy
- ↑ a b c Katowice - Informator, red. S. Adamczyk, wyd. Urząd Miasta w Katowicach, Katowice 1993, s. 29.
- ↑ Urząd Miasta Katowice: Uchwała w sprawie nadania nazwy placowi położonemu na terenie miasta Katowice „Plac NSZZ Solidarność”. (pol.) www.bip.um.katowice.pl [dostęp 2011-08-17]
- ↑ a b c Śląski Urząd Wojewódzki w Katowicach: Ewidencja miejsc pamięci województwa śląskiego: miasto Katowice. www.katowice.uw.gov.pl. [dostęp 2011-08-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-10)]. (pol.).
- ↑ a b Pomniki Katowic. katowice.eu. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-25)]. (pol.) www.katowice.eu [dostęp 2011-08-17]
- ↑ a b c Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 64. ISBN 83-85831-35-5.
- ↑ a b c Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 66. ISBN 83-85831-35-5.
- ↑ a b Muzeum Izba Pamięci Kopalni Wujek: Społeczny Komitet Pamięci Górników (pol.) www.muzeum-wujek.pl [dostęp 2011-08-17]
- ↑ a b Muzeum Izba Pamięci Kopalni Wujek: Krzyż − pomnik górników KWK Wujek (pol.) www.muzeum-wujek.pl [dostęp 2011-08-17]
- ↑ a b Jerzy Moskal: ... Bogucice, Załęże et nova villa Katowice - Rozwój w czasie i przestrzeni. Katowice: Wydawnictwo Śląsk, 1993, s. 70. ISBN 83-85831-35-5.
- ↑ Lech Szaraniec: Osady i osiedla Katowic. Katowice: Wydawnictwo Naukowe "Śląsk", 2010, s. 118. ISBN 978-83-7164-636-2.
- p
- d
- e