Panamerykanizm
Panamerykanizm (gr. πᾶν- pân- „wszech-” + Ameryka) – idea i ruch polityczny postulujące zbliżenie i współpracę państw amerykańskich; zainicjowany w pierwszej połowie XIX w. w Ameryce Łacińskiej, odrodził się w końcu XIX wieku w USA; w XX wieku modyfikował cele i formy działania (polityka dobrego sąsiedztwa, Sojusz dla Postępu); od 1948 realizowany przez OPA.
Charakterystyka
Ruch został zapoczątkowany przez Simona Bolivara, który od czasu kongresu w Panamie w 1826 snuł rozważania o federacji krajów hiszpańskojęzycznych w Ameryce[1][2]. Idea została podjęta w polityce USA przez sekretarza stanu Jamesa Blaine’a, który zorganizował i przewodniczył Konferencji Waszyngtońskiej (1889-1890)[3][2]. Panamerykanizm stanowi fundament systemu międzyamerykańskiego (panamerykańskiego, ogólnoamerykańskiego), zakłada ścisłą więź polityczną i gospodarczą obydwu kontynentów amerykańskich pod patronatem Stanów Zjednoczonych Ameryki. Idea ogólnoamerykańskiego ruchu i głoszone w imię panamerykanizmu hasła: „Ameryka dla Amerykanów”, „Pokój amerykański” (Pax Americana), „Amerykański styl życia” i inne, miały na celu zacieśnienie współpracy obydwu kontynentów amerykańskich, jednocześnie Stany Zjednoczone dążyły do bezwzględnej dominacji politycznej i gospodarczej, nadając ruchowi formy organizacyjne[4].
Zobacz też
- panarabizm – panislamizm – panafrykanizm – pangermanizm – paneuropeizm – skandynawizm – panhellenizm – panslawizm – panturkizm
- Konferencje międzynarodowe państw amerykańskich
- Doktryna Monroego
Przypisy
- ↑ L. Zyblikiewicz, Stosunki między Stanami Zjednoczonymi a Ameryką Łacińską w XIX i XX w., „Dzieje Najnowsze”, 4, 1972, 2, s. 61.
- ↑ a b Panamerykanizm, [w:] Historia. Encyklopedia szkolna WSiP, wyd. 4 zm. i rozsz., red. A. Friszke, E.C. Król, Warszawa 2004, s. 605.
- ↑ L. Zyblikiewicz, Stosunki między Stanami Zjednoczonymi a Ameryką Łacińską w XIX i XX w., „Dzieje Najnowsze”, 4, 1972, 2, s. 64.
- ↑ Adam Łopatka: Słownik Wiedzy Obywatelskiej. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1971, s. 303.
Bibliografia
- Panamerykanizm, [w:] Historia. Encyklopedia szkolna WSiP, wyd. 4 zm. i rozsz., red. A. Friszke, E.C. Król, Warszawa 2004, s. 605–606.
