Nothofagus fusca
 Pokrój drzewa | |||
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | eukarionty | ||
|---|---|---|---|
| Królestwo | rośliny | ||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | okrytonasienne | ||
| Klasa | Magnoliopsida | ||
| Nadrząd | |||
| Rząd | bukowce | ||
| Rodzina | bukanowate | ||
| Rodzaj | bukan | ||
| Gatunek | Nothofagus fusca | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Nothofagus fusca (Hook.f.) Oerst. Skr. Vidensk.-Selsk. Christiana, Math.-Naturvidensk. Kl. 5(9): 355 1873[3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 najmniejszej troski | |||
| |||
| |||
Nothofagus fusca (Hook.f.) Oerst. – gatunek rośliny z rodziny bukanowatych (Nothofagaceae). Występuje naturalnie w Nowej Zelandii[5], na południe od 37. równoleżnika[6].
Morfologia
- Pokrój
- Częściowo zimozielone drzewo dorastające do 25–40 m wysokości. Pień wyposażony jest w korzenie podporowe[5]. Korona drzewa jest wąsko kopulasta. Kora ma szarą barwę, jest gładka, łuszcząca się u dojrzałych osobników[7].
- Liście
- Blaszka liściowa jest cienka, matowa i ma kształt od owalnego do trójkątnego. Mierzy 2,5–3,5 cm długości oraz 1,5–2 cm szerokości, jest ostro ząbkowana na brzegu, ma nasadę od klinowej do uciętej i ostry wierzchołek. Liście przebarwiają się na kolor od żółtego o czerwonego w ciągu całego roku. Ogonek liściowy jest nagi i ma 4 mm długości[5][7].
- Owoce
- Orzechy osadzone po 3 w kupulach. Kupule powstają ze zrośnięcia czterech liści przykwiatowych[5].
- Gatunki podobne
- Roślina jest podobna do bukana chilijskiego (N. antarctica), który jednak ma blaszką liściową podwójnie tępo ząbkowaną na brzegu[7].
Biologia i ekologia
Rośnie w lasach zrzucających liście. Występuje na wysokości do 1000 m n.p.m.[5]
Zmienność
W obrębie tego gatunku wyróżniono jedną odmianę[3]:
- Nothofagus fusca var. colensoi (Hook.f.) Cheeseman – dorasta do 30 m wysokości. Liście są owalne, o klinowej nasadzie i ściętym wierzchołku. Ogonek liściowy mierzy 1–2 mm długości. Kwiaty są jednopłciowe. Kwiaty męskie są pojedyncze, mają czerwoną lub pomarańczową barwę i mierzą 5 mm średnicy, natomiast kwiaty żeńskie są zebrane po 3 w kwiatostany. Orzechy mają brązowo czerwonawą barwę. Występuje na wysokości do 900 m n.p.m.[8]
Zastosowania
Drewno tego gatunku jest wykorzystywane do produkcji podłkadów kolejowych[9].
Przypisy
- ↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-03-17] (ang.).
- ↑ a b c Nothofagus fusca (Hook.f.) Oerst.. The Plant List. [dostęp 2017-03-17]. (ang.).
- ↑ Nothofagus fusca, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e Nothofagus fusca. Plantes & botanique. [dostęp 2017-03-17]. (fr.).
- ↑ T. Russell, C. Cutler & M. Walters: Ilustrowana encyklopedia – Drzewa Świata. Kraków: Universitas, 2008, s. 149. ISBN 97883-242-0842-5. (pol.).
- ↑ a b c O. Johnson, D. More: Przewodnik Collinsa. Drzewa. 1600 gatunków i odmian drzew rosnących w Europie. Multico Oficyna Wydawnicza, 2009, s. 202. ISBN 978-83-7073-643-9. (pol.).
- ↑ Nothofagus truncata. Plantes & botanique. [dostęp 2017-03-17]. (fr.).
- ↑ D.J. Mabberley: The Plant-book: A Portable Dictionary of the Vascular Plants (Second Edition). Cambridge University Press, 1997, s. 492. ISBN 978-0-521-41421-0. (ang.).
- J9U: 987007530660105171
- Britannica: plant/red-beech
