Lipowina

Zobacz też: Lipowina w innych znaczeniach tej nazwy.

Lipowina

osada
Pałac w Lipowinie z 1793,(2013)
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	braniewski
Gmina	Braniewo
Liczba ludności	892
Strefa numeracyjna	55
Kod pocztowy	14-500[2]
Tablice rejestracyjne	NBR
SIMC	0148808
Położenie na mapie gminy wiejskiej Braniewo Lipowina
Położenie na mapie Polski Lipowina
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Lipowina
Położenie na mapie powiatu braniewskiego Lipowina
54°20′38″N 19°58′55″E/54,343889 19,981944[1]
Multimedia w Wikimedia Commons

Lipowina (niem. Lindenau) – osada w Polsce, położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie braniewskim, w gminie Braniewo^[3][4], przy drodze wojewódzkiej nr 507.

W latach 1975–1998 osada administracyjnie należała do województwa elbląskiego.

Historia

Pierwotnie wieś czynszowa wzmiankowana w roku 1339. Wieś była własnością rodziny von Kalnein w latach 1567-1704. Od 1739 przeszła na własność Albrechta Zygmunta von Zeigut-Stanisławskiego, generalnego poczmistrza Prus Królewskich (syn warmińskiego wójta krajowego Wacława Stanisławskiego), Stanisławski był także właścicielem m.in. Mołdyt i pałacu) w Królewcu). Około 1835 Lipowina przeszła na własność rodu zu Dohna-Lauck, następnie dobra te były w posiadaniu rodziny von Restorff. Ostatni z rodu Horst von Restorff był właścicielem Lipowiny przed rokiem 1945.

Kościół

Kościół wybudowano tu z kamienia pod koniec XV wieku, z wieżą o drewnianej izbicy z roku 1575 oraz dwiema kaplicami grobowymi Stanisławskich i von Bredow z XVIII wieku. Kościół został zniszczony w 1945 roku.

Parafia w Lipowinie pod koniec XV w. należała do archiprezbiteratu braniewskiego. Współcześnie Parafia Najświętszej Maryi Panny Królowej Polski (ponownie powstała 3 maja 1990) należy do dekanatu braniewskiego.

Zabytki

Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są obiekty^[5]:

• zespół pałacowy, poł. XVIII:
  • pałac, zabytkowy^[6]. Pałac Stanisławski wybudowany w stylu barokowym po 1739 r., wtedy to właścicielem miejscowości stał się hrabia Albrecht Zygmunt von Zeigut-Stanisławski (1688-1768). Po śmierci Stanisławskiego pałac znalazł się rękach jego żony, a następnie odziedziczył go jej brat książę Karol Ludwik Holstein-Beck. Ostatnim właścicielem majątku był Horst von Resdorff. Po 1945 pałac użytkowany był przez Stację Hodowli Roślin, spłonął w 1979 r., obecnie w trakcie odbudowy. Obok znajdują się pozostałości parku z 1790 ze stawem i wyspą.
  • park
  • oficyna

Przypisy

Bibliografia

• Tadeusz Chrzanowski, Przewodnik po zabytkowych kościołach północnej Warmii, Warmińskie Wydawnictwo Diecezjalne, Olsztyn, 1978. (str. 7)
• Tadeusz Oracki, "Słownik biograficzny Prus Książęcych i Ziemi Malborskiej od połowy XV do końca XVIII wieku L-Ż", Ośrodek Badań Naukowych im. Wojciecha Kętrzyńskiego w Olsztynie, Olsztyn, 1988. (biografie dwóch Stanisławskich).
• Rzempołuch Andrzej - " Przewodnik po zabytkach sztuki dawnych Prus Wschodnich", Agencja Wydawnicza "Remix", Olsztyn, 1992, ISBN 83-900155-1-X. (str. 36-37)
• Tomasz Darmochwał, Marek Jacek Rumiński: Warmia Mazury. Przewodnik, Białystok: Agencja TD, 1996. ISBN 83-902165-0-7, s. 115
• Małgorzata Jackiewicz-Garniec, Mirosław Garniec "Pałace i dwory dawnych Prus Wschodnich" (Wydanie III poszerzone i uzupełnione), wyd. Studio ARTA, Olsztyn 2001, ISBN 83-912840-2-6 (Str. 34-38)

Linki zewnętrzne

• HISTORIA LIPOWINY
• Lipowina