Li Hongzhang : Przypisy, Bibliografia Wikipedia, wolna encyklopedia

Li Hongzhang

Pismo uproszczone	李鸿章
Pismo tradycyjne	李鴻章
Hanyu pinyin	Lǐ Hóngzhāng
Wade-Giles	Li Hung-chang
Wymowa (IPA)	[lì xʊ̌ŋ.ʈʂáŋ]

Multimedia w Wikimedia Commons

Li Hongzhang (ur. 15 lutego 1823, zm. 7 listopada 1901) – chiński polityk, wojskowy i dyplomata, jedna z najważniejszych osobistości schyłkowego okresu Qing. Piastował urząd gubernatora generalnego stołecznej prowincji Zhili, określany też mianem wicekróla północnej części Chin^[1].

Był protegowanym i współpracownikiem Zeng Guofana, wraz z nim brał udział w tłumieniu powstań tajpingów, a następnie Nian. Opowiadał się za reformą systemu panującego w Chinach, jednak selektywnie i w oparciu o dwór cesarski^[2]. W 1864 roku jako jeden z pierwszych przekonywał dwór, że plany wypędzenia cudzoziemców są nierealne, ich dominacja wynika z przewagi w uzbrojeniu, a Państwo Środka, chcąc odzyskać dawną potęgę, powinno zająć się przyswojeniem sobie najnowszych zdobyczy techniki i budową systemu edukacji. Tym samym, wraz z Zengiem, stał się jednym z patronów ruchu na rzecz wzmocnienia państwa^[3].

W latach 1870–1895 sprawował urząd gubernatora generalnego stołecznej prowincji Zhili, biorąc znaczny udział we wczesnej industrializacji kraju. W 1872 roku założył Kompanię Handlowej Żeglugi Parowej, otrzymującą subsydia na przewóz ryżu z delty Jangcy do Pekinu^[4]. W latach 80. nadzorował tworzenie nowoczesnej chińskiej floty, zakupując pierwsze krążowniki i sprowadzając brytyjskich doradców^[5].

Starał się jak najszybciej zakończyć konflikt o Wietnam z Francją i negocjował pokój w czasie i po wojnie chińsko-francuskiej (1884-85)^[6]. Po wybuchu w 1894 roku wojny chińsko-japońskiej próbował doprowadzić do jak najszybszego jej zakończenia, przekonując że zakończy się ona dotkliwą klęską^[5]. Jako dowódca floty został skierowany na front jako jeden z głównodowodzących wojsk chińskich. Po rozgromieniu chińskiej floty w bitwie u ujścia Jalu podpisał kończący wojnę traktat z Shimonoseki.

Podczas powstania bokserów wbrew rozkazom z Pekinu nie poparł rebelii^[7]. Po upadku powstania negocjował ze strony chińskiej podpisanie protokołu końcowego.

Przypisy

↑ Aleksiej Pastuchow. Pancerniki typu „Dingyuan”. „Okręty Wojenne”. Nr specjalny 48. Z dziejów floty chińskiej, s. 11, 2014.
↑ Jakub Polit: Chiny. Warszawa: Wydawnictwo Trio, 2004, s. 400. ISBN 83-88542-68-0.
↑ Fairbank 1996 ↓, s. 199.
↑ Fairbank 1996 ↓, s. 200.
↑ ^a ^b Fairbank 1996 ↓, s. 201.
↑ Sino-French War 1884-5. W: Bruce A. Elleman: Modern Chinese Warfare, 1795-1989. London i New York: Routledge, 2001, s. 60-62, 82-93. ISBN 978-0415214742.
↑ Fairbank 1996 ↓, s. 212.