Antonio de Cabezón

Antonio de Cabezón
Data i miejsce urodzenia

30 marca 1510
Castrillo Mota de Judíos

Data i miejsce śmierci

26 marca 1566
Madryt

Instrumenty

organy

Gatunki

muzyka poważna

Zawód

kompozytor
organista

Antonio de Cabezón (ur. 30 marca 1510 w Castrillo Mota de Judíos prow. Burgos – zm. 26 marca 1566 w Madrycie) – hiszpański kompozytor i organista renesansowy. Był pierwszym uznanym iberyjskim kompozytorem muzyki na instrumenty klawiszowe.

Rodzina

Cała rodzina Cabezonów zajmowała się muzyką. Antonio był ojcem Agustina i Hernanda, bratem Juana.

Życie

W dzieciństwie utracił wzrok. Od lat młodzieńczych wychowywał się w Palencii, gdzie następnie służył na dworze biskupa Pedro de Sermiento. W latach 1526–38 był nadwornym muzykiem cesarzowej Izabeli Portugalskiej. Następnie został organistą i muzykiem w orkiestrze na dworze Karola V. Był nauczycielem nadwornym księcia Filipa oraz infantek Marii i Juany. Od 1543 roku aż do śmierci był muzykiem w kapeli królewskiej Filipa II. Wraz z dworem królewskim podróżował do Włoch, Niemiec, Anglii i Niderlandów, gdzie stykał się z różnymi stylami muzycznymi renesansu.

Twórczość i znaczenie

Canto del Caballero
Wykonywane na klawesynie przez Roberta Schrötera.
Problem z odtwarzaniem tego pliku? Zobacz strony pomocy.

Cabezón skomponował około 200 utworów instrumentalnych na organy, klawesyn, harfę lub vihuelę[1]. Współcześnie chętnie wykonywane są jego kompozycje harfowe. Jest znany także m.in. ze swoich tient – co najmniej 26 krótkich utworów na organy. Są to najstarsze zachowane w Hiszpanii utwory na organy. Pisał również cykle wariacjiDiferencias oraz utwory kościelne: kyrie, hymny, psalmy, magnificaty, motety.

Źródłem jego kompozycji są dwa druki: zbiór Luysa Vebegas de Henestrosa Libro de cifra nueva para tecla, arpa y vihuela (1557) i Obras de música para tecla, arpa y vihuela de Antonio de Cabezón (1578) zestawiony przez jego syna, Hernando de Cabezóna[1].

W cyklach wariacyjnych kompozytor przetwarza melodykę opartą często na melodiach popularnych pieśni hiszpańskich. Stosuje przy tym bogatą technikę figuracyjną i zdobniczą oraz dzielenie melodii pomiędzy różne głosy.

Cabezón miał duży wpływ na rozwój szkoły wirginalistów angielskich, a także na flamandzkiego kompozytora J.P. Sweelincka, który inspirował się mistrzowsko prowadzoną imitacją i pracą kontrapunktyczną w tientach.

Przypisy

  1. a b Katarzyna Morawska; Cabezón, Hernando de, hasło w Encyklopedia Muzyczna PWM. Część biograficzna, PWM Kraków 1984

Linki zewnętrzne

  • ISNI: 0000000108754032
  • VIAF: 17406964
  • LCCN: n85000681
  • GND: 118518224
  • NDL: 01052991
  • BnF: 138920489
  • SUDOC: 08627483X
  • SBN: LO1V151160
  • NKC: js20030929008
  • BNE: XX1085822
  • NTA: 074936069
  • CiNii: DA07778074
  • Open Library: OL5921005A
  • PLWABN: 9810596014205606
  • NUKAT: n97025817
  • J9U: 987007280042805171
  • PTBNP: 1367527
  • CANTIC: a11199398
  • RISM: people/30103269
  • PWN: 3882594
  • Britannica: biography/Antonio-de-Cabezon
  • Universalis: antonio-de-cabezon
  • NE.se: antonio-de-cabezon
  • SNL: Antonio_de_Cabezón
  • VLE: antonio-de-cabezon
  • Catalana: 0013139
  • DSDE: Antonio_de_Cabezón
  • identyfikator w Hrvatska enciklopedija: 10461