ShUM-sites van Speyer, Worms en Mainz

ShUM-sites van Speyer, Worms en Mainz
Werelderfgoed cultuur
Heiliger Sand, de Joodse Begraafplaats van Worms
Land	Duitsland
UNESCO-regio	Europa en Noord-Amerika
Criteria	(ii)(iii)(vi)
Inschrijvingsverloop
UNESCO-volgnr.	1636
Inschrijving	2021 (44e sessie)
UNESCO-werelderfgoedlijst

De ShUM-sites van Speyer, Worms en Mainz is de naam waaronder vier sites van cultureel werelderfgoed in de Duitse steden Speyer, Worms en Mainz tijdens de 44e sessie van de UNESCO Commissie voor het Werelderfgoed in juli 2021 op de werelderfgoedlijst werden toegevoegd.

Het acroniem ShUM (Hebreeuws: שו״מ‎) staat voor de Hebreeuwse initialen van Speyer (Spira), Worms (Warmaisa) en Mainz (Magenza), in schrift van rechts naar links de Sjien, de Waw en de Mem.

De groepsinschrijving van de ShUM-sites van Speyer, Worms en Mainz, gelegen in de voormalige keizerlijke domsteden Speyer, Worms en Mainz, in het Bovenrijndal, omvat het Jodenhof van Speyer, met de structuren van de synagoge en de vrouwensjoel (Jiddisch voor synagoge), de archeologische overblijfselen van de jesjiva (religieuze school), de binnenplaats en het nog intacte ondergrondse mikwe (ritueel bad), dat zijn hoge architectonische en bouwkundige kwaliteit heeft behouden. Het omvat ook het complex van de synagoge van Worms, met de naoorlogse reconstructie van de synagoge uit de 12e eeuw en de vrouwensjoel uit de 13e eeuw, het Rasji-huis, het huis van de Joodse gemeente, en het monumentale 12e-eeuwse mikwe. De groepsinschrijving omvat ook de Oude Joodse Begraafplaats, de Heiliger Sand, in Worms en de Oude Joodse Begraafplaats in Mainz. De vier deelsites van de groepsinschrijving weerspiegelen tastbaar de vroege opkomst van kenmerkende Asjkenaz-gebruiken en de ontwikkeling en de nederzetting patroon van de ShUM gemeenschappen, met name tussen de 11e en de 14e eeuw. De gebouwen die de werelderfgoedinschrijving vormen, dienden als prototype voor latere joodse gemeenschaps- en religieuze gebouwen, alsook voor begraafplaatsen in Europa.