Ikosaedro

Ikosaedro erregularra
Taldea Solido platonikoa
Aurpegi kopurua 20
Ertz kopurua 30
Erpin kopurua 12
Aurpegiak Hiruki aldeberdinak
Ertzak erpineko 5
Simetria-taldea Ikosaedrikoa (Ih)
schläfli-sinboloa {3,5}
Angelu diedroa 138,189685°
Poliedro duala Dodekaedroa
Ikosaedro
Garapena

Ikosaedroa (grekotik: eikosi, hogei eta hedron, aurpegi), 30 ertz, 12 erpin eta 20 aurpegi dituen poliedroa erregularra da. Aurpegietako hirukiak aldekideak dira eta, hortaz, bost solido platonikoetako bat da ikosaedroa.

Oinarrizko neurrien kalkulua

Kanpoko erradioa

r u = a 4 10 + 2 5 0.9510565163 a {\displaystyle r_{u}={\frac {a}{4}}{\sqrt {10+2{\sqrt {5}}}}\approx 0.9510565163\cdot a}

Barneko erradioa

r i = a 12 3 ( 3 + 5 ) 0.7557613141 a {\displaystyle r_{i}={\frac {a}{12}}{\sqrt {3}}\left(3+{\sqrt {5}}\right)\approx 0.7557613141\cdot a}

Angelua

Erdiko puntutik elkarren alboko bi erpinetara doazen bektoreek osatzen duten angelua konstantea da, hurrengoa izanik:

a n g l e = 2 arcsin ( 1 2 0.9510565163 ) 1.10714872   r a d {\displaystyle angle=2\cdot \arcsin \left({\frac {1}{2\cdot 0.9510565163}}\right)\approx 1.10714872\ rad}

Bolumena, azalera eta garapena

a ertza duen ikosaedro erregular bat edukita, haren bolumena (V) neurtu daiteke, hurrengo formularen bidez:

V = 5 12 ( 3 + 5 ) a 3 {\displaystyle V={\frac {5}{12}}\left(3+{\sqrt {5}}\right)\cdot a^{3}}
(Gutxi gorabehera 2,18·a³)

Eta haren aurpegien azalera osoa, A (aurpegi batena, Ac, 20 aldiz dela), honen bidez:

A = 20 A c = 20 3 4 a 2 = 5 3 a 2 {\displaystyle A=20\cdot A_{c}=20\cdot {\frac {\sqrt {3}}{4}}\cdot a^{2}=5{\sqrt {3}}\cdot a^{2}}
(Gutxi gorabehera 8,66·a²)

Kanpo estekak

  • Patxi Angulo: Gorputz platonikoak[Betiko hautsitako esteka]
Autoritate kontrola
  • Wikimedia proiektuak
  • Wd Datuak: Q188758
  • Commonscat Multimedia: Icosahedron / Q188758

  • Identifikadoreak
  • GND: 4161254-1
  • LCCN: sh85064098
  • Hiztegiak eta entziklopediak
  • Britannica: url
  • Wd Datuak: Q188758
  • Commonscat Multimedia: Icosahedron / Q188758


  • i
  • e
  • a
Poliedroak
Poliedro uniformeak
Solido platonikoak
(erregularrak)
Tetraedroa  • Kuboa  • Oktaedroa  • Dodekaedroa  • Ikosaedroa
Arkimedesen solidoak
(erdierregularrak)
Kepler–Poinsot-en solidoak
(izar-poliedro erregularrak)
Beste batzuk
Catalan-en solidoak
Beste batzuk
Bipiramideak  • Trapezoedroak  • Piramideak  • Kupula  • Enborra  • Johnson-en solidoak  • Császár-en poliedro‏a  • Szilassi-ren poliedro‏a