Hamburger Hillgo gudua

Vietnamgo Gerra

Data

1969ko maiatzaren 10a-20

Lekua

Thua Thien probintzia, Hego Vietnam

Koordenatuak

16°15′11″N 107°10′29″E / 16.2531°N 107.1747°E / 16.2531; 107.1747

Emaitza

Hegovietnamdar garaipen taktikoa

Gudulariak

Hego Vietnam AEB	Ipar Vietnam

Buruzagiak

Weldon Honeycutt	Ma Vĩnh Lan

Indarra

1.800	~800

Galerak

72 hildako 372 zauritu	630 hildako 3 preso

Vietnamgo Gerrako ekintza militarrak

Gerrilla fasea

Laos
Biên Hòa
Đồng Khởi
Staley–Taylor Plana
Chopper
Jauregiaren bonbardaketa
Sunrise
Shufly
Ấp Bắc
Go Cong
Hiep Hoa
34A
Long Dinh
Kien Long
Quyet Thang 202
USNS Card
Nam Dong
An Lao
Binh Gia
Camp Holloway
Dương Liễu – Nhông Pasabidea
Qui Nhơn
Ka Nak
Sông Bé
Ba Gia
Dong Xoai

Estatubatuar interbentzioa 1965

Starlite
Piranha
An Ninh
Plei Me
Hump
- Gang Toi
1st Bau Bang
Ia Drang
Bushmaster II
Harvest Moon

1966

Marauder
Crimp
Van Buren
Masher/White Wing
- Double Eagle
Mastiff
Suoi Bong Trang
New York
Harrison
Cocoa Beach
Utah
Silver City
A Sau
Oregon
Texas
Lincoln
Fillmore
Jackstay
Altxamendu Budista
Xa Cam My
Georgia
Birmingham
Davy Crockett
Austin IV
Paul Revere
Crazy Horse
El Paso
Hardihood
Wahiawa
Lam Son II
Hawthorne
Hill 488
Nathan Hale
Jay
Macon
Hastings
Minh Thanh Road
John Paul Jones
Prairie
Colorado
Duc Co
Long Tan
SS Baton Rouge Victory
Amarillo
Byrd
Sunset Beach
Seward
Thayer, Irving and Thayer II
Attleboro
Deckhouse IV
Shenandoah
Atlanta
Paul Revere IV
Geronimo
Tan Son Nhut aire-basea
Fairfax
Firebase Bird

1967

Deckhouse V
Cedar Falls
Desoto
Gadsden
Sam Houston
Pershing
Enterprise
Tra Binh Dong
Bribie
Junction City (1. Prek Klok
2. Prek Klok
Ap Gu
Suoi Tre
2nd Bàu Bàng)
Francis Marion
Lejeune
Union
Baker
Manhattan
Muinoko Borrokak
Beaver Cage
Con Thien/DMZ
- Hickory
- Prairie II
- Prairie III
- Prairie IV
- Buffalo
- Kentucky
- Kingfisher
Crockett
Malheur I eta Malheur II
Kole Kole
Barking Sands
Union II
Dragnet
Akron
Billings
Concordia
The Slopes
Hong Kil Dong
Diamond Head
Coronado
Coronado II
Hood River
Suoi Chau Pha
Benton
Coronado IV
Swift
Dragon Fire
Wheeler/Wallowa
Coronado V
Kunia
Bolling
Medina
Shenandoah II
- Ong Thanh
- 1st Loc Ninh
MacArthur
- Dak To
Osceola
Lancaster
Coronado IX
Neosho
Santa Fe
Essex
Kien Giang 9-1
Napoleon
Phoenix
Manchester
Saratoga
Yellowstone
Muscatine
Badger Tooth
Auburn

Tet erasoaldia eta ondorengoak

1968ko Urte Berriko gudua
McLain
Khe Sanh
- Ban Houei Sane
- Lang Vei
Coronado X
Tet erasoaldia
- Da Nang
- AEBko enbaxada
- Cholon eta Phu Tho Racetrack
- Tan Son Nhut aire-basea
- JGSren bulegoak
- Bien Hoa eta Long Binh
- Hue
- Quảng Trị
- Bến Tre
- Coburg
- Lo Giang
Hop Tac I
Coronado XI
Houston
Patrick
Tam Kỳ
Truong Cong Dinh
Lima Site 85
Quyet Thang
My Laiko sarrsakia
Walker
Carentan
Pegasus
Cochise Green
Toan Thang I
Burlington Trail
Scotland II
Delaware
Allen Brook
Maiatzeko Ofentsiba
- Dai Do
- Saigon Mendebaldea
- Landing Zone Center
- An Bao
- Hego Saigon
- Concordia Square
- Kham Duc
- Coral–Balmoral
Jeb Stuart III
Nevada Eagle
Mameluke Thrust
Toan Thang II
Robin
Binh An
Thor
Pocahontas Forest
Quyet Chien
Somerset Plain
Phase III Ofentsiba
- Duc Lap
Champaign Grove
Vinh Loc
Thượng Đức
Maui Peak
Henderson Hill
Sheridan Sabre
Meade River
Hat Dich
Speedy Express
Taylor Common
Fayette Canyon

Vietnamdartzea 1969–1971

DMZ Kanpaina (1969–1971)
Bold Mariner
Dewey Canyon
Toan Thang III
2nd Tet
Iron Mountain
Massachusetts Striker
Wayne Grey
Purple Martin
Ben Het
Maine Crag
Atlas Wedge
Frederick Hill
Geneva Park
Montana Mauler
Oklahoma Hills
Washington Green
Virginia Ridge
Apache Snow
- Hamburger Hill
Lamar Plain
Pipestone Canyon
Binh Ba
Montgomery Rendezvous
Utah Mesa
Campbell Streamer
Idaho Canyon
Nantucket Beach
Fulton Square
LZ Kate
Toan Thang IV
Randolph Glen
Green River
Texas Star
- FSB Ripcord
Kanbodiako Kanpaina
Pennsylvania Square
Clinch Valley
Elk Canyon
Pickens Forest
Wolfe Mountain
Chicago Peak
Firebase O'Reilly
Chenla I
Imperial Lake
Jefferson Glenn
Tailwind
Son Tay Raid
Snuol
Cuu Long 44-02
Lam Son 719
Finney Hill
Middlesex Peak
- FSB Mary Ann
Caroline Hill
Long Khánh
Chenla II
Nui Le

1972

Pazkoko Ofentsiba
- Kanbodia eta Mekongen Delta
- 1. Quang Trị
- Loc Ninh
- An Lộc
- Mỹ Chánh Line
- Kontum
- Thunderhead
- 2. Quang Trị
Vinh tranpa

Parisko Bake Akordioen ostean (1973–1974)

Banderen Gerra (Vietnam)
Cửa Việt
Hồng Ngự
Tong Le Chon
Trung Nghia
Ap Da Bien
Quang Duc
Tri Phap
Svay Rieng
Burdinezko Hirukia
Duc Duc
Thượng Đức
Phú Lộc
Phước Long

1975ko udaberria

Ban Me Thuot
Hue–Da Nang
Phan Rang
Xuân Lộc
Phnom Penhen erorialdia
Saigonen erorialdia
Mayaguez inzidentea

Aireko operazioak

Farm Gate
Chopper
Ranch Hand
Pierce Arrow
Barrel Roll
Pony Express
Flaming Dart
Iron Hand
Rolling Thunder
Steel Tiger
Arc Light
Skyspot konbatea
Tiger Hound
Shed Light
Thanh Hoa
Bolo
Popeye
Yen Vien
Niagara
Igloo White
Commando Hunt
Giant Lance
Menu
Patio
Freedom Deal
Proud Deep Alpha
Linebacker I
Enhance Plus
Linebacker II
Homecoming
Tan Son Nhut aire-basea
Babylift
New Life
Eagle Pull
Frequent Wind

Itsas-operazioak

Yankee & Dixie estazioak
Tonkingo golkoa
Market Time
Vung Ro Bay
Game Warden
Double Eagle
Stable Door
PIRAZ
Sea Dragon
Deckhouse Five
Bo De ibaia, Nha Trang, Tha Cau ibaia
Sealords
Đồng Hới
Pocket Money
Custom Tailor
End Sweep
Paracel uharteak
Ekialdeko Itsasoa

Hamburger Hillgo gudua (ingelesez: Battle of Hamburger Hill) Vietnamgo Gerrako gudu bat izan zen, 1969ko maiatzaren 10aetik 20ra gertatua. Borrokalariak, alde batetik, Ameriketako Estatu Batuetako Armada eta Hego Vietnamgo Armada ziren; bestetik, Ipar Vietnamgo Armada. AEBen eta Hego Vietnamen garaipen pirrikoa izan zen emaitza.^[1]

Borrokalekuari Hamburger Hill goitizena (euskaraz: «hanburgesaren muinoa») han borrokatzen ari ziren estatubatuar soldaduek eman zioten, sarraskia pairatzen ari zirela adierazteko.

Gudua

1969ko maiatzaren 11n, 101. dibisio aerogarraiatuko 3. batailoiak tropa etsaien presentziaren berri eman zuen, garai hartan 937 muinoa izen soilaz ezaguna zen toki batean, A Sầu haranean, Laosko mugatik kilometro gutxira, eta goi agintaritzak posizio hori edozein preziotan hartzea agindu zuen.

Maiatzaren 12an, 13an eta 14an egin zuten erasoa; hiru eraso izan ziren jarraian, eta AEBetako tropek galera handiak izan zituzten. Aireko laguntza eskatu zuten, eta Ameriketako Estatu Batuetako Aireko Armadak bonbardaketa gogor bat egin zuen napalmekin eta botere handiko lehergailuekin. Hala ere, iparvietnamdarrak ongi babestuta zeuden tontorretik pixka bat beherago zulatutako babeslekuetan, eta, beraz, erasoaldiari aurre egin zioten. Iparramerikarren beste bi batailoi eta hegovietnamdar tropak heldu zirenean, berriz saiatu ziren hartzen, baina berriz ere iparvietnamdarrek eutsi zioten enbidoari.

Maiatzaren 19rako hamar eraso egin ziren. Iparvietnamdar defentsa ahultzen hasia zen, eta posizioa galduta zegoen haientzat, baina Estatu Batuetako helikoptero artilleriadun batek koordenatuak gaizki hartuta ia erabat suntsitu zuen zuhaitzen eta sastrakaren artean igotzen ari zen estatubatuar zutabea. Hartualdia ez zen gertatu.

Hamaikagarren erasoa, maiatzaren 20an, muinoaren konkistarekin amaitu zen. Handik bi egunera, ordea, posizioa uzteko agindu zuten, eta estatubatuarrek aurkitu ahal izan zituzten kideen gorpuak eraman zituzten.

Posizioa defendatzen zuten iparvietnamdar tropen borrokaren eta erresistentziaren gogortasunaz gain, eragozpen izan ziren euria, intsektuak eta tenperatura altuak ere. Hala ere, horrek ez zuen estatubatuar eta hegovietnamdar tropen buru zen estatubatuar ofiziala, Weldon Honeycutt teniente koronela, posizioa hartzeko agindua zalantzan jartzera bultzatu. Gudua amaitu zenean, haren gizonek 10.000 dolar eskaini zituzten Honeycutten buruagatik.^[2]

Estatubatuar soldadu hilak 72 izan ziren (hala ere, ezin izan zituzten 60 hilotz berreskuratu), eta 372 zauritu. Eroritako kopuru handi horrek eragin zuen han borrokatzen ari ziren estatubatuar soldaduek muinoari «hanburgesaren muino» (ingelesez: Hamburger Hill) izena jartzea: hildako eta zauritutako kideen gorpuak haragi xehatutzat identifikatzen zituen txiste makabroa, eta Koreako Gerran antzeko ezaugarriak zituen Pork Chop Hillgo guduari erreferentzia eginez.

Ondorioak

Gudu hau ezaguna izan zenean, Edward Kennedy senatariak, gerraren aurkako Senatuko kideen ordezkaritzat, protesta egin zuen, hau esanez: «Mutilak hiltegira bidaltzen jarraitzen da, gerraren garapenerako garrantzirik ez duten posizioak harrapatzeko».

Pentagonoak, erantzun gisa, ziurtatu zuen 937. muinoak garrantzi estrategiko handia zuela Hanoiren tropek Laos zeharkatuz infiltratzeko erabiltzen zuten ibilbidea kontrolatzeko; eta inteligentzia zerbitzuen informazioen arabera, iparvietnamdarrek, laster, Hue hiriaren aurkako eraso bat egiteko erabiliko zutela. Hala ere, muinoa hartu eta bi egunera, estatubatuar tropei handik alde egiteko agindu zitzaien.^[3]

Hamburger Hillgo borroka, Tet erasoaldiaren hondamendiaren ondoren landutako estrategiaren barruan sartzen zen. Estrategia berri horren arabera, erasoen kopurua ugaldu egin zen, tamaina txikiagoko unitateekin aurrera eramanez. Horrela, soldadu kopurua murriztean, AEBen erasoaldia murriztu egin zela ematen zuen (egiaz eraso kopurua hirukoiztu zen arren). Bestalde, eroritakoen kopuru handiak iparvietnamdar erasoen gorakadaren ondorio zirela ematen zuen.

Gudu honen ondoren, estatubatuar tropek ez zuten bilaketa eta suntsipen eraso masiborik egin, lan hori hegovietnamdarrei utzita.

1987an John Irvin zinemagileak gertaera zinemara eraman zuen.

Erreferentziak

↑ (Ingelesez) Long, Ngo Vinh. (1993). The Vietnam War: Vietnamese and American Perspectives. M.E. Sharpe, 204 or. ISBN 9780765638632..
↑ Asko. (1993). Nam. Crónica de la Guerra de Vietnam 1965-1975. II Bartzelona: Planeta-De Agostini, 559 or. ISBN 84-395-0766-6..
↑ (Ingelesez) Lipsman, Samuel; Doyle, Edward. (1984). Fighting for Time (The Vietnam Experience). Boston Publishing Company ISBN 9780939526079..